Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ phía Nhà nước
15/9/2018; 16:12
Cụ thể, Đảng và Nhà nước đã ra Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01 tháng 11 năm 2016 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 21 tháng 02 năm 2017 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01 tháng 11 năm 2016 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 24/2016/QH14 ngày 08 tháng 11 năm 2016 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020. Trong đó nêu rõ, mục tiêu đến năm 2020, xây dựng doanh nghiệp Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, trong đó có các doanh nghiệp có quy mô lớn, nguồn lực mạnh. Hàng năm, có khoảng 30 - 35% doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động ĐMST. Bên cạnh đó Nghị quyết số 35/CQ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020. Mục tiêu Nghị quyết đặt ra là đến năm 2020, xây dựng doanh nghiệp Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, trong đó có các doanh nghiệp có quy mô lớn, nguồn lực mạnh. Tại Nghị quyết, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp ĐMST qua rà soát, đánh giá tình hình thực hiện và hiệu quả của các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp ĐMST; đề xuất biện pháp đẩy mạnh việc thực hiện hoặc bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, cùng với Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và các quỹ của khu vực tư nhân nhằm tăng cường nguồn vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ĐMST và có tiềm năng tăng trưởng cao; triển khai Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nghị quyết số 19-2017/NQ- CP ngày 06 tháng 02 năm 2017 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2017, định hướng đến năm 2020. Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2020 đạt điểm số trung bình của nhóm nước ASEAN 4 trên các nhóm chỉ tiêu về năng lực cạnh tranh (theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới); các chỉ số ĐMST (theo đánh giá của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO) đạt trung bình ASEAN 5.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Đảng và Nhà nước đã thống nhất phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST thông qua một số văn bản định hướng và chương trình hành động cụ thể.
Cụ thể, Đảng và Nhà nước đã ra Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01 tháng 11 năm 2016 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 21 tháng 02 năm 2017 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01 tháng 11 năm 2016 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 24/2016/QH14 ngày 08 tháng 11 năm 2016 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020. Trong đó nêu rõ, mục tiêu đến năm 2020, xây dựng doanh nghiệp Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, trong đó có các doanh nghiệp có quy mô lớn, nguồn lực mạnh. Hàng năm, có khoảng 30 - 35% doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động ĐMST. Bên cạnh đó Nghị quyết số 35/CQ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020. Mục tiêu Nghị quyết đặt ra là đến năm 2020, xây dựng doanh nghiệp Việt Nam có năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, cả nước có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động, trong đó có các doanh nghiệp có quy mô lớn, nguồn lực mạnh. Tại Nghị quyết, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp ĐMST qua rà soát, đánh giá tình hình thực hiện và hiệu quả của các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp ĐMST; đề xuất biện pháp đẩy mạnh việc thực hiện hoặc bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, cùng với Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia và các quỹ của khu vực tư nhân nhằm tăng cường nguồn vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ĐMST và có tiềm năng tăng trưởng cao; triển khai Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nghị quyết số 19-2017/NQ- CP ngày 06 tháng 02 năm 2017 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2017, định hướng đến năm 2020. Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2020 đạt điểm số trung bình của nhóm nước ASEAN 4 trên các nhóm chỉ tiêu về năng lực cạnh tranh (theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới); các chỉ số ĐMST (theo đánh giá của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO) đạt trung bình ASEAN 5.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025” tại Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18 tháng 5 năm 2016. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025” tại Quyết định số 939/QĐ-TTg ngày 30 tháng 6 năm 2017 và Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp” tại Quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 30 tháng 10 năm 2017. Đây là những chương trình lớn của quốc gia, bao gồm các giải pháp, hoạt động nhằm phát triển nền tảng cho hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia.
- Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã được Quốc hội chính thức thông qua trong phiên họp sáng 12/6/2017 và sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2018, trong đó có các nội dung hỗ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo (về cơ sở vật chất, đào tạo – huấn luyện, thu hút đầu tư, …) và đầu tư cho DNNVV khởi nghiệp sáng tạo (như miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với thu nhập từ khoản đầu tư vào DNNVV khởi nghiệp sáng tạo của nhà đầu tư; căn cứ điều kiện ngân sách địa phương, giao cho tổ chức tài chính nhà nước của địa phương thực hiện đầu tư vào DNNVV khởi nghiệp sáng tạo theo các nguyên tắc được quy định trong Luật).
- Luật Chuyển giao công nghệ sửa đổi đã được Quốc hội chính thức thông qua trong phiên họp sáng 13/6/2017. Trong đó, có một số nội dung liên quan tới hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST và doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST, cụ thể là:
+ Khẳng định chính sách của Nhà nước đối với việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
+ Quyền đối với kết quả nghiên cứu khoc học và phát triển công nghệ có thể được xác định là quyền tài sản. Quỹ phát triển KH&CN, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, tổ chức tín dụng được nhận quyền tài sản để bảo đảm cho giao dịch vay vốn đầu tư cho các dự án khởi nghiệp ĐMST và phát triển sản xuất kinh doanh từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
+ “Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi trong việc xác lập quyền sở hữu công nghiệp, công nhận, đăng ký lưu hành sản phẩm mới, công nghệ mới cho tổ chức, cá nhân thực hiện thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, chuyển giao công nghệ.” (khoản 8, Điều 36).
+ Các tổ chức, cá nhân đầu tư và hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST được hưởng ưu đãi về thuế.
+ Có các chính sách thúc đẩy cá nhân và nhóm cá nhân khởi nghiệp ĐMST, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST khai thác, sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
- Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được Quốc hội chính thức thông qua ngày 21/6/2017. Trong đó, nhà nước ưu tiên giao quyền sử dụng, quyền sở hữu kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ cho tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu hoặc tổ chức, cá nhân khác trong trường hợp tổ chức chủ trì không có nhu cầu hoặc khả năng thương mại hóa. Như vậy, nguồn công nghệ, kết quả nghiên cứu từ các viện nghiên cứu, trường đại học có thể được tiếp cận một cách dễ dàng hơn, tạo nền tảng cho việc hình thành doanh nghiệp ĐMST. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật thuế thu nhập cá nhân và Luật thuế tài nguyên có điều khoản áp dụng mức thuế 15-17% đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã được Quốc hội chính thức thông qua trong phiên họp sáng 12/6/2017 và sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2018, trong đó có các nội dung hỗ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo (về cơ sở vật chất, đào tạo – huấn luyện, thu hút đầu tư, …) và đầu tư cho DNNVV khởi nghiệp sáng tạo (như miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với thu nhập từ khoản đầu tư vào DNNVV khởi nghiệp sáng tạo của nhà đầu tư; căn cứ điều kiện ngân sách địa phương, giao cho tổ chức tài chính nhà nước của địa phương thực hiện đầu tư vào DNNVV khởi nghiệp sáng tạo theo các nguyên tắc được quy định trong Luật).
- Luật Chuyển giao công nghệ sửa đổi đã được Quốc hội chính thức thông qua trong phiên họp sáng 13/6/2017. Trong đó, có một số nội dung liên quan tới hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST và doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST, cụ thể là:
+ Khẳng định chính sách của Nhà nước đối với việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
+ Quyền đối với kết quả nghiên cứu khoc học và phát triển công nghệ có thể được xác định là quyền tài sản. Quỹ phát triển KH&CN, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, tổ chức tín dụng được nhận quyền tài sản để bảo đảm cho giao dịch vay vốn đầu tư cho các dự án khởi nghiệp ĐMST và phát triển sản xuất kinh doanh từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
+ “Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi trong việc xác lập quyền sở hữu công nghiệp, công nhận, đăng ký lưu hành sản phẩm mới, công nghệ mới cho tổ chức, cá nhân thực hiện thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, chuyển giao công nghệ.” (khoản 8, Điều 36).
+ Các tổ chức, cá nhân đầu tư và hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST được hưởng ưu đãi về thuế.
+ Có các chính sách thúc đẩy cá nhân và nhóm cá nhân khởi nghiệp ĐMST, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST khai thác, sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
- Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được Quốc hội chính thức thông qua ngày 21/6/2017. Trong đó, nhà nước ưu tiên giao quyền sử dụng, quyền sở hữu kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ cho tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu hoặc tổ chức, cá nhân khác trong trường hợp tổ chức chủ trì không có nhu cầu hoặc khả năng thương mại hóa. Như vậy, nguồn công nghệ, kết quả nghiên cứu từ các viện nghiên cứu, trường đại học có thể được tiếp cận một cách dễ dàng hơn, tạo nền tảng cho việc hình thành doanh nghiệp ĐMST. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật thuế thu nhập cá nhân và Luật thuế tài nguyên có điều khoản áp dụng mức thuế 15-17% đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Lưu Bá Mạc (nguồn: http://dean844.most.gov.vn)
